Σύρματα για αντιστάσεις
Στην αγορά κυκλοφορούν διάφορα σύρματα για την κατασκευή αντιστάσεων, όπως και έτοιμες αντιστάσεις για επισκευάσιμους ατμοποιητές. Θα κάνω μια προσπάθεια να τα μαζέψω όλα μαζί για τους συνατμιστές που μπαίνουν τώρα στον χώρο του diy ή γενικότερα των επισκευάσιμων ατμοποιητών και όχι μόνο.
Λέγοντας επισκευάσιμους εννοούμε τους ατμοποιητές που πέρα από την αντίσταση που θα πρέπει να τοποθετήσουμε, αποσυναρμολογούνται (άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο) και μας δίνουν σε κάποιο (μικρότερο ή μεγαλύτερο) βαθμό δυνατότητα παραμετροποίησης. Η τοποθέτηση μιάς αντίστασης αφορά την κατασκευή της και την προσθήκη του υλικού που θα την τροφοδοτεί με υγρό (συνήθως βαμβάκι ειδικής επεξεργασίας).
Μια αντίσταση (πέρα από τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά της) ορίζεται από δύο παραμέτρους: το υλικό κατασκευής της και το σχήμα της.
Υλικό κατασκευής
Υπάρχουν πολλά κράματα κατασκευής αντιστάσεων, άλλα πιο δοκιμασμένα από κάποια άλλα όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία. Όσον αφορά το τελευταίο, επειδή ο χρόνος που έχει περάσει από τη χρήση του η.τ. είναι μικρός για εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, η κουβέντα και οι αναφορές είναι κύρια σε θεωρητική βάση.
Τα διάφορα υλικά χαρακτηρίζονται από την αντίσταση ανά μονάδα μήκους (Ω/m) και την μεταβλητότητα της αντίστασης με την θερμοκρασία (TCR: Temperature coefficient of resistance). Φυσικά μιλάμε για σταθερό στη σύνθεση και καθαρό κράμα, χαρακτηριστικά που διακρίνουν τις καλές εταιρίες από τις άλλες. Η μεταβλητότητα της αντίστασης με την θερμοκρασία (αύξηση με την άνοδο της θερμοκρασίας) αφορά όλα τα κράματα, αλλά σε άλλα είναι σημαντική και σε άλλα όχι.
Από πολλούς το υλικό κατασκευής της αντίστασης αποτελεί σημαντικό παράγοντα της γεύσης που παίρνουμε, αλλά προσωπικά δεν μπορώ να καταλάβω πώς μια πηγή θερμότητας μπορεί να την επιρρεάσει. Φυσικά δεν μιλάω για υλικά που απελευθερώνουν οξείδια ή άλλες ουσίες κατά την θέρμανση τα οποία όμως συνήθως και πάλι δε συμμετέχουν κατά κανόνα στην γεύση. Πιστεύω ότι όσον αφορά το σύνολο αντίσταση – βαμβάκι πιο πολύ συμμετέχει το βαμβάκι και όχι το σύρμα. Ιδανικά κανένα από αυτά δεν θα έπρεπε να επιρρεάζει την γεύση του υγρού.
Τα υλικά, που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι το Kanthal, το ανοξείδωτο ατσάλι (SS), το νικέλιο (Ni), το τιτάνιο (Ti), το κράμα νικέλιου-χρώμιου (NiCr), το κράμα νικελίου-σιδήρου (NiFe) και σπανιότερα άλλα όπως το ζιρκόνιο, άλλη εκδοχή κράματος νικελίου-σιδήρου (NiFethal), το Νιόβιο (Nb), το Βολφράμιο (W) και πάει λέγοντας. Κάποια χρησιμοποιούνται μόνο με καθορισμό των Watt (Power Mode), κάποια μόνο με καθορισμό θερμοκρασίας (TC mode) και κάποια και με τους δύο τρόπους.
Η αντίσταση ανά μέτρο (R/m) και το πάχος του σύρματος θα μας καθορίσει την τελική αντίσταση αφού το μήκος σύρματος που θα χρησιμοποιήσουμε έχει ένα μέγιστο που καθορίζεται από τον διαθέσιμο χώρο του ατμοποιητή. Σε συνδυασμό με το TCR θα καθορίσει την ταχύτητα που ερυθροπυρώνεται η αντίσταση (Ramp time).
Δε θα επεκταθώ στο ηλεκτρολογικό κομμάτι των αντιστάσεων (watt, νόμος του Ohm) και άλλα γιατί ξεφεύγουν απ’ το θέμα.
Το πάχος (διάμετρος ή διατομή) του σύρματος ορίζεται είτε σε χιλιοστά (mm) είτε σε AWG (American wire gauge). Συνήθως χρησιμοποιούνται διάμετροι 0,5mm (AWG 24) έως 0,25mm (AWG 30). Το πάχος θα καθορίσει και την τελική αντίσταση, αφού μια μεγαλύτερη διατομή έχει μικρότερη αντίσταση. Επίσης όσο μεγαλύτερη είναι η διάμετρος ενός σύρματος, τόσο πιο πολύ αργεί να φτάσει τη θερμοκρασία λειτουργίας του. Ένας πίνακας αντιστοίχισης είναι ο παρακάτω:
14,92K 23 Αριθμός λήψεων
Συνήθως τα νούμερα AWG πωλούνται σε ζυγούς αριθμούς, αλλά κάποια κράματα ή εταιρίες διαθέτουν και μονούς ή ακόμα και ενδιάμεσους και γι’ αυτό είναι πιο ακριβής η μέτρηση με βάση τη διάμετρο. Να αναφέρω ότι πλην της κυκλικής διατομής υπάρχουν και επίπεδα σύρματα που σ’ αυτή την φάση δεν θα μας απασχολήσουν.
Η αντίσταση στα διαδεδομένα σύρματα (ίδιας διατομής – για παράδειγμα 0,3mm) ανά μέτρο φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
21,36K 21 Αριθμός λήψεων
Όσον αφορά το TCR (στους 20οC και τον τρόπο λειτουργίας (Power mode, TC mode ή και με τους δύο τρόπους, παραθέτω τον παρακάτω πίνακα:
34,43K 24 Αριθμός λήψεων
Το νούμερο που δίνουμε όταν ρυθμίζουμε το mod είναι τα 3 πρώτα ψηφία. Αν το TCR είναι τριψήφιο βάζουμε τα 2 πρώτα ψηφία. Για να μην μπερδευόσαστε, μετατρέψτε όλα τα νούμερα σε τετραψήφια βάζοντας αντίστοιχα μηδενικά μπροστά (πχ στο NiCr βάζετε 0178-0212*10-6) και στο mod βάζουμε 18-21.Το TCR πρακτικά σημαίνει το πόσο ανεβαίνει η αντίσταση όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία. Το πόσο φαίνεται σε καμπύλες που αφορούν κάθε μέταλλο και έχουν ιδιαίτερη αξία σε mod που χρησιμοποιούν κυκλώματα που πρέπει να εισάγεις με το χέρι τις μεταβολές (πχ DNA). Επίσης να έχετε υπόψη ότι ο βαθμός ανόδου της αντίστασης εξαρτάται από την ίδια την αρχική αντίσταση (όσο πιο μεγάλη είναι αρχικά, τόσο περισσότερο ανεβαίνει).
Κατά κανόνα τα σύρματα που λειτουργούν σε TC mode αφορούν αντιστάσεις λίγο ή πολύ κάτω απ’ το 1 Ohm (SubOhm vaping). Η μείωση της αντίστασης είναι δυνατή ακόμα περισσότερο συνδέοντας δύο ή περισσότερες αντιστάσεις παράλληλα.
Μερικά πρακτικά θέματα που αφορούν κάθε κράμα
1. Το Kanthal είναι κράμα σιδήρου – χρωμίου - αλουμινίου με καλή αντοχή στην οξείδωση και είναι από τα πλέον χρησιμοποιούμενα σε power mode. Είναι πολύ καλό για τον αρχάριο γιατί είναι τόσο σκληρό που να κρατάει το σχήμα του και τόσο μαλακό για να δουλεύεται εύκολα. Είναι φτηνό και είναι διαθέσιμο παντού.
+ Χρήση σε power mode ή μηχανικά mod
+ Εύκολο να δουλευτεί
+ Κρατάει το σχήμα του
+ Διαδεδομένο
+ Φτηνό
- Ασύμβατο για TC mode
2. Το Nichrome είναι κράμα νικελίου και χρωμίου (μπορεί να περιέχει και σίδηρο). Λειτουργεί σε Power mode. Μοιάζει με το Kanthal αλλά έχει μικρότερη αντίσταση και ζεσταίνεται πιο γρήγορα. Επειδή έχει χαμηλό σημείο τήξης, χρειάζεται προσοχή αν κάνετε dry burn (άναμμα χωρίς βαμβάκι). Πιθανό μειονέκτημα είναι το περιεχόμενο Νικέλιο, ειδικά σε άτομα με αλλεργία.
+ Ταχύτερη επίτευξη θερμοκρασίας λειτουργίας σε σχέση με το Kanthal
+ Εύκολο να δουλευτεί
+ Κρατάει το σχήμα του
- Περιέχει Νικέλιο
- Έχει χαμηλότερο σημείο τήξης
3. Το ατσάλι (SS) μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε power mode και σε TC mode. Το κράμα του αποτελείται από χρώμιο, νικέλιο και άνθρακα. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες (πχ 304, 316, 317) ανάλογα με τα ποσοστά των μετάλλων που περιέχονται. Το πιο διαδεδομένο είναι το 316L. Δουλεύεται εύκολα και φτάνει σε θερμοκρασία λειτουργίας ταχύτερα από το Kanthal.
+ Λειτουργεί και σε power και σε TC mode
+ Ταχύτερη επίτευξη θερμοκρασίας λειτουργίας σε σχέση με το Kanthal
+ Εύκολο να δουλευτεί
+ Κρατάει το σχήμα του
- Περιέχει Νικέλιο
4. Το Nickel που μπορεί να το βρείτε και σαν Ni200, είναι σχεδόν καθαρό νικέλιο. Είναι το πρώτο που χρησιμοποιήθηκε σε TC mode. Τα δύο κύρια μειονεκτήματά του είναι ότι είναι μαλακό και χάνει εύκολα το σχήμα του (ειδικά στο πέρασμα του βαμβακιού) και ότι είναι καθαρό νικέλιο (αλλεργίες, ερωτηματικά για την ασφάλειά του).
+ Λειτουργεί σε TC mode
+ Ευρέως διαθέσιμο
- Χάνει εύκολα το σχήμα του
- Δεν δουλεύεται εύκολα
- Περιέχει νικέλιο
5. Το Τιτάνιο είναι σύρμα που αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αυτό το μέταλλο. Δουλεύεται εύκολα, αλλά υπάρχουν αμφιβολίες για θέματα υγείας (διοξείδιο του τιτανίου σε θερμοκρασία πάνω από 648℃) και αναφλέγεται εύκολα αν θερμανθεί υπερβολικά.
+ Λειτουργεί σε TC mode
+ Δουλεύεται εύκολα
+ Κρατάει το σχήμα του
- Μπορεί να είναι τοξικό
- Επικίνδυνο για ανάφλεξη
6. Το NiFe είναι σύρμα από κράμα νικελίου και σιδήρου, με μικρά ποσοστά αλουμίνιου, μαγνήσιου και χρώμιου και ακολουθείται από έναν αριθμό που υποδηλοί την περιεκτικότητα σε σίδηρο. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στο TCR γιατί με το ίδιο όνομα διάφορες εταιρίες χρησιμοποιούν άλλα κράματα. Γενικά δουλεύεται εύκολα και κρατάει το σχήμα του. Θεωρείται πιο ασφαλές από το Ni200 και λόγω αυξημένης σχετικά αντίστασης μπορεί να φτιάξει μεγαλύτερες αντιστάσεις σε μέγεθος.
Είδη αντιστάσεων
Όταν λέω είδη, εννοώ σχήματα. Μπορεί να αποτελούνται από δύο και παραπάνω σύρματα του ίδιου ή διαφορετικού υλικού με την ίδια ή διαφορετική διάμετρο ή ακόμα και συνδυασμούς επίπεδων και κυλινδρικών συρμάτων. Στόχος είναι η μικρότερη αντίσταση με την παράλληλη αύξηση της επιφάνειας.
Ενδεικτικά, τα πιο διαδεδομένα είδη αντιστάσεων είναι τα παρακάτω (τα περίπλοκα συνήθως πουλιούνται έτοιμα γιατί είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατο να κατασκευαστούν.
1. Απλή αντίσταση: είναι η γνωστή σε όλους αντίσταση που τυλίγεται ένα σύρμα γύρω από έναν άξονα (συνήθως 2-2,5mm). Είναι πολύ εύκολη στην κατασκευή.
21,97K 19 Αριθμός λήψεων
2. Απλή αντίσταση με δύο ή περισσότερα σύρματα τυλιγμένα μεταξύ τους. Ισχύουν τα παραπάνω και πλεονεκτεί στην αύξηση της επιφάνειας με απλό τρόπο. Φτιάχνονται σχετικά εύκολα.
32,26K 22 Αριθμός λήψεων
3. Αντίσταση Clapton: διαδεδομένος τύπος με ένα ή περισσότερα κεντρικά σύρματα και τυλιγμένα απ’ έξω ένα σύρμα που περιελίσσεται αφήνοντας την απόσταση της διαμέτρου του κενή ανάμεσα στις σπείρες.
13,82K 19 Αριθμός λήψεων
4. Notch Coil: έτοιμες αντιστάσεις από SS που αποτελούνται από ένα κομμάτι με εγκοπές
16,86K 19 Αριθμός λήψεων
5. Παλαβές (κατά τη γνώμη μου) αντιστάσεις
29,55K 19 Αριθμός λήψεων
6. Παρανοϊκές (κατά τη γνώμη περισσότερων) αντιστάσεις
44,47K 19 Αριθμός λήψεων
Αυτά για αρχή, μπορεί αν βελτιωθεί και να εμπλουτισθεί με τις παρατηρήσεις και τις διορθώσεις σας.
Επεξεργάσθηκε απο redortho, 01 Οκτώβριος 2017 - 21:55.